Enflasyon
2013 yılı TÜFE enflasyonu yüzde 7,4 olarak gerçekleşti. 2013 yılının tamamında TÜFE enflasyonuna en büyük katkı 2,3 puan ile gıda grubundan gelirken, ulaştırma grubunun katkısı 1,8 puan oldu.
2014 yılı TÜFE enflasyonu yüzde 8,2 olarak gerçekleşti. Son ayda gerçekleşen düşüş ile, enflasyon Merkez Bankasının beklentisinden de aşağıda kaldı. 2014 yılının tamamında TÜFE enflasyonuna en büyük katkı 3,1 puan ile gıda grubundan gelirken, ulaştırma grubunun katkısı 1,8 puandan 0,3 puana düştü.
2015 yılı TÜFE enflasyonu yüzde 8,5 olarak gerçekleşti. 2016 yılının tamamında TÜFE enflasyonuna en büyük katkı 2,8 puan ile gıda grubundan gelirken, konut grubunun katkısı 1,2 puan oldu.
2016 yılı TÜFE enflasyonu yüzde 8,8 olarak gerçekleşti. 2016 yılının tamamında TÜFE enflasyonuna en büyük katkı 1,8 puan ile ulaştırma grubundan gelirken, gıda grubunun katkısı 1,3 puan oldu.
2017 yılı Merkez Bankası resmi TÜFE enflasyon tahmini yüzde 6,5, piyasa beklentisi yüzde 8,5- 9,5 aralığında . Merkez Bankası 30.01 2017 tarihinde 2017 yılı için enflasyon tahminini yüzde 8,0e yükseltti.
Aralık 2016 enflasyon (TÜFE) bir önceki aya göre yüzde 1,64 arttı (piyasa beklentisi %0,93 artış idi). Enflasyon Aralık2015-Aralık 2016 yüzde 8,53, on iki aylık ortalamalara göre ise yüzde 7,78 oldu. Aylık en fazla artış yüzde 7,33 ile alkollu içeçekler ve tütün grubunda oldu. Gıda grubunda yüzde 3,3 artış var. Kasım ayında yüzde 6,66 olan çekirdek enflasyon Aralık ayında yüzde 7,48e yükseldi. Dolar kurundaki artış, içki sigara zamları, benzin fiyatındaki artış ve OTV artırımları Aralık ayı enflasyonunda ciddi bir yükselişe neden oldu. 2017 Ocak ayında da enflasyondaki yükseliş devam edecek.
Merkez Bankası, Aralık ayı toplantısında haftalık repo faizinde ve faiz koridorunun üst bantında beklenenin aksine artış yapmadı(% 8,0/ 7,25/8,50) . Aralık ayında REK 92,16 değerini aldı (Kasım ayına göre TL yüzde 3,1 değer kaybı). Kur etkisinden arındırılmış toplam kredilerin büyüme hızı yüzde 11 civarında, bireysel kredilerin büyüme hızında artış kamu bankalarının öncülüğünde devam ediyor(artış yüzde 8,3 cıvarında)
Ocak 2016 enflasyon (TÜFE) bir önceki aya göre yüzde 2,46 arttı (piyasa beklentisi %1,70 artış idi). Enflasyon Ocak 2016-Ocak 2017 yüzde 9,22, on iki aylık ortalamalara göre ise yüzde 7,76 oldu. Aylık en fazla artış yüzde 6,37 ile gıda grubunda oldu. Aralık ayında yüzde 7,48 olan çekirdek enflasyon Ocak ayında yüzde 7,74e yükseldi. Dolar kurundaki artış enflasyonu yükselten en önemli etken. 2017 yılının il5 5 ayında enflasyon yükselmeye devam edecek.
Merkez Bankası, Ocak ayı toplantısında haftalık repo faizini değiştirmedi (%8), faiz koridorunun üst bantında .75 puan artış yaptı 7,25/9,25) . Ocak başından bu yana daha yoğun bir şekilde kullanılan geç likilite penceresi (GLP) faizini de %10dan %11e yükseltti. Merkez Bankası, haftalık repo ihalesi açmıyor ve. bankaların ihtiyaçlarını faiz koridorunun üst bandından ve/veya GLPden karşılıyor.. Başka bir deyişle, Merkez Bankası üstükapalı bir faiz artışı gerçekleştirdi. Merkez Bankası 2017 yılında yalnızca 8 toplantı yapacak, bir sonraki toplantı 16 Mart tarihinde. Ocak ayında REK 88,17 değerini aldı (Aralık 2016ya göre Tlde yüzde 4,3 değer kaybı). Kur etkisinden arındırılmış toplam kredilerin büyüme hızı yüzde 12 civarında, bireysel kredilerin büyüme hızında artış kamu bankalarının öncülüğünde devam ediyor(artış yüzde 9,6 cıvarında)
Dünya Bankası, 13 Ocak 2017 tarihinde yayınladığı Global Ekonomide Beklentiler raporunda , Türkiye 2017 yılı büyüme tahmini %3,0 olarak verdi.
TUİK, 26 Ocak 2017 tarihinde yayınladığı bülten ile TÜFE hesaplamasında kullanılan ana harcama gruplarının ağırlıklarında değişikliğe gitti. Gıda grubunun ağırliğını 23,7den 21,8 düşürdü, ulaştırma grubunun ağılığını 14,3ten 16,3e yükseltti.
Standard and Pool’s, 27 Ocak tarihinde Türkiye kredi notunun görünümünü durağandan negatif indirdi. Değerlendirme kuruluşunun Türkiye için 2017 büyüme beklentisi yüzde 2,4.
Ficth, 27 Ocak tarihinde Türkiye kredi notunu BBB- den BB+ seviyesine indirdi. Ficth, Türkiye’ye “ yatırm yapılabilir ülke notu veren” son değerlendirme kuruluşu idi. Not indirimi ile bu özelliğimizi kaybettik. Ficth, poliitik risk ve belirsizliği not indiriminde rol oynayan en önemli faktörler olarak belirledi. Değerlendirme kuruluşunun Türkiye için 2017 büyüme beklentisi yüzde 2,4.
Dünya Bankası, 01 Şubat 2017 tarihinde yayınladığı Türkiye Ekonomisi Şubat ayı notunda , Türkiye 2017 yılı büyüme tahmini %3,0ten %2,7 indirdi. Dünya Bankasının 2017 enflasyon beklentisi %9, cari açık/GSMH beklentisi ise – %5.
IMF, 03 Şubat 2017 Türkiye Ekonomisi notunda 2017 beklentilerini açıkladı: Büyüme %2,9/enflasyon %8/işsizlik %11/cari açık/GSMH -%5,3. IMF, yapımı süren kamu-özel ortaklığı projelerinin (KÖO) ve de işletime alınan KÖOların kamuya getirdiği dolar bazlı yükü Türkiye ekonomisi için önemli bir risk olarak görüyor.
AB, 13.02.2017 tarihinde yayınladığı 2017 yılı Ekonomik Beklentiler 1 Raporunda yer alan Türkiye beklentileri: büyüme %2,8/enflasyon %8/cariaçık/GSMH – % 4,3/işsizlik %11
Ekonomik Gelişmeler
2016 yılı Türkiye büyüme tahminleri yüzde 2,9 ile 4,5 arasında. OVD beklentisi yüzde 4,5 büyüme. Devlet büyüme beklentisini Ağustos ayında yüzde 3,6-3,7 seviyesine çekti. Büyüme tahmini revize OVP ile 04 Ekim 2016da yüzde 3,2 seviyesine çekildi.
2012 yılında GSMH 786,3 milyar ABD dolar ve kişi başına gelir 18,927 TL/ 10,504 ABD doları oldu. GSMH 2012 yılında sabit fiyatlarla yüzde 2,1 arttı.
2013 yılında GSMH 820,0 milyar dolar ve kişi başına gelir 20,530 TL/10,782 ABD Doları oldu. Rakamlar Eylül 2014te 20,580 TL ve 10,807 dolara revize edildi. GSMH 2013 yılında sabit fiyatlarla yüzde 4,1 arttı.
2014 yılında GSMH 808,3 milyar dolar ve kişi başına gelir 22,753TL/10,404 ABD Doları oldu. GSMH 2014 yılında sabit fiyatlarla yüzde 2,9 arttı. Büyüme 31 Mart 2016 tarihinde %2,9dan %3e revize edildi
2015 yılında GSMH 720,3 milyar dolar ve kişi başına gelir 25,130TL/9,265 ABD Doları oldu. GSMH 2015 yılında sabit fiyatlarla yüzde 4,0 arttı. Tuik, GSMH hesaplamasında baz yılı 2009 yılına çekti ve hesaplama yöntemini ESA 2010 olarak değiştirdi. Yeni sonuçları 12 Aralık 2016 günü açıklandı. Buna göre 2015 yılında GSMH 861,1 milyar dolar ve kişi başına gelir 29,855 TL/11,004 ABD doları oldu. GSMH 2015 yılında sabit fiyatlarla yüzde 6,1 arttı. Yeni hesaplama yöntemi ile GSMH içinde payı en fazla artan sektör, inşaat sektörü oldu. Sektörün GSMH içindeki payı yüzde 5,5 tan yüzde 8,2ye çıktı. Yapılan revizyondan sonra 2016 yılı GSMH tahminimizi 735 milyar dolardan 850 milyar dolara çıkarıyoruz.
2016 yılı 1. Çeyrek GSMH revizyon sonrası yüzde 4,5 arttı. (4,7/4,5)
2016 yılı 2. Çeyrekte GSMH revizyon sonrası yüzde 4,5 arttı. (3,1/4,5)
2016 yılı 3. Çeyrekte GSMH bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 1,8 azaldı ( beklenti yüzde 0,3 artış idi). Hanehalkının tüketim harcamaları 2015 yılının aynı çeyreğine göre yüzde 3,2 azaldı. Devletin harcamaları ise yüzde 24,0 arttı.
Aralık 2016 takvim etkisinden arındırılmış sanayi üretimi endeksi bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 1,3 arttı (beklenti yüzde 1,0 idi). Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış Aralık 2016 sanayi üretim endeksi ise bir önceki aya göre yüzde 0,2 azaldı (beklenti yüzde 0,1 artış idi). Aralık ayında mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış ana sanayi gruplarında geçen aya göre en yüksek azalış ara malı imalatında gerçekleşti (%1,8). Takvim etkisinden arındırılmış 2016 yılında sanayi üretimi yüzde 1,8 arttı. Geçen yıl yüzde 2,9 artmıştı. 2016 yılında büyüme, yüzde 2,7nin altında olacak.
Ocak ayı İmalat Sanayi genelinde kapasite kullanım oranı (KKO) 2016 Ocak ayına göre 0,6 puan düşerek75,5 oldu. Mevsim etkisinden arındırılmış KKO ise geçen aya göre 1,0 puan düştü. Kapazite kullanımında en fazla azalma Dayanıklı tüketim malları grubunda gerçekleşti (3,3 puan). 2016 KKO ortalaması 75,5 oldu. 2015 yılı KKO ortalaması 74,7, 2014 yılının ise 74,4 idi.
Ocak ayı mevsim etkisinden arındırılmış Hizmet/ Perakende Ticaret/ İnşaat Sektör Güven Endeksleri sırasıyla 87,5/ 95,9/ 74,8 değerlerini aldı. Ocak ayında tüm güven endeksleri düştü (%6,2/0,2/1,7).
Ocak ayı Ekonomik Güven Endeksi; bir önceki aya göre yüzde 3,9 oranında azalarak 89,2 değerinden 85,7 değerine düştü (2012 Ocak-2016 Aralık endeks değerleri Ocak 2017de revize edildi) . Revizyon sonrası, Tuik Ekonomik Güven Endeksinin 2016 yılı ortalaması 80,5 puandan 93,4 puana yükseldi.
Ocak ayı Türkiye İmalat Satın Alma Yöneticileri Endeksi (PMI) Aralık 2016 değeri olan 47,7 değerinden 48,7 değerine yükseldi. Endeks son 11 aydır referans değeri olan 50nin altında. Üretim ve yeni siparişlerde sorun var, enflasyon baskısı güçlü. Endeksin ortalaması 2016 yılı 1. Çeyreğinde 50,1/ 2. Çeyreğinde 48,6/ 3. Çeyreğinde 47,6/ 4. Çeyreğinde ise 48,8 oldu .
Ocak ayı Tuik Tüketici Güven Endeksi, bir önceki aya göre yüzde 5,6 arttı. Aralık 63,4 olan endeks Ocak ayında 66,9 oldu . İşsizlik düşecek diyenlerin ve genel ekonomi daha iyi olur diyenlerin sayısı arttı (%5,4/3,0). Tuik Tüketici Güven Endeksinin 2014 yılı ortalaması 72,5 puan, 2015 yılı ortalaması 66,2 puan, 2016 yılı ortalaması 69,5 oldu.
Ocak ayı Bloomberg HT tüketici güven endeksi, Aralık ayında 68,3 değerinde olan endeks Ocak ayında yüzde 4,5 azalarak 65,2 değerini aldı. İç talepteki artış beklenenden daha yavaş gerçekleşiyor..
Cari Açık:
2013 yılında cari açık 65,0 milyar dolar oldu. 2013 yılında cari açık/GSMH oranı yüzde 7,9 olarak gerçekleşti.
2014 yılında cari açık 45,8 milyar dolara geriledi. Cari açık/GSMH oranı yüzde 5,7 olarak gerçekleşti. 2014 rakamı Şubat2016 tarihinde revize edildi ve 43,6 milyar dolar olarak kesinleşti. Cari açık/GSMH oranı yüzde 5,4 oldu.
2015 yılında cari açık 33,2 milyar dolara geriledi. Cari açık/GSMH oranı yüzde 4,5 olarak gerçekleşti. Enerji fiyatlarındaki düşme cari açığın gerilemesinde en önemli faktör.
2016 yılında cari açık 32,6 milyar dolar oldu. Cari açık/GSMH oranı yüzde 3,8 olarak gerçekleşti. Enerji fiyatlarındaki düşmenin 2016nın 2.ci yarısında yavaşlaması cari açığın beklenenden daha yüksek gerçekleşmesine neden oldu.
Aralık ayında Cari açık 4,27 milyar dolar oldu (beklenti 4,63 milyar TL idi/ 2015 Aralık 5,05 milyar dolar açık). 2016 yılı cari acığı 32,6 milyar dolar oldu. Cari açık /GSMH oranı yüzde 3,8 oldu (2016 GSMH 850 milyar dolar kabul. ediyoruz). Net seyahat gelirlerindeki düşüş durdu ( 700 milyon dolar/ 690 milyon dolar). Net hata noksan kalemi Aralık ayında 2,0 milyar dolar artıda. 2016 yılında net hata noksan kalemi 11,1 milyar dolar artıda.
İhracat
2014 yılında ihracat 2013 yılına göre yüzde 3,8 artarak 157,7 milyar dolar, ithalat ise yüzde 3,8 azalarak 242,2 milyar dolar oldu. Dış ticaret dengesi 84,6 milyar dolar açık verdi.
2015 yılında ihracat 2014 yılına göre yüzde 8,7 azalarak 143,9 milyar dolar, ithalat ise yüzde 14,4 azalarak 207,2 milyar dolar oldu. Dış ticaret dengesi 63,3 milyar dolar açık verdi.
2016 yılında ihracat 2015 yılına göre yüzde 0,9 azalarak 142,6 milyar dolar, ithalat ise yüzde 4,2 azalarak 198,6 milyar dolar oldu. Dış ticaret dengesi 56,0 milyar dolar açık verdi (%11,7 düşüş).
- 0-200 arasında değişmekte 100’den büyük olması genel ekonomik duruma ilişkin iyimserliği gösteriyor
- 0-100 arasında değişmekte 100’den büyük olması genel ekonomik duruma ilişkin iyimserliği gösteriyor
- 0- 100 arasında değişmekte, 50 üstü iyimserliği gösteriyor
- 0-200 arasında değişmekte 100den büyük olması genel ekonomik duruma ilişkin iyimserliği gösteriyor
- 0-200 arasında değişmekte 100den büyük olması genel ekonomik duruma ilişkin iyimserliği gösteriyor
Aralık ayında ihracat, 2016 Aralık ayına göre yüzde 9,0 artarak 12,8 milyar dolar, ithalat ise yüzde 2,3 artarak 18,4 milyar dolar oldu . Aralık ayı dış ticaret açığı yüzde 10,3 azalarak 6,2 milyar dolardan 5,6 milyar dolara geriledi. Altın, Aralık ayında dış ticaret açığını arttırdı (1,628 milyar dolar ithalat/ 761 milyon dolar ihracat/ tüm yıl/tüm yıl ihracat 12,2 /ithalat 7,2 milyar dolar)). Enerji ithalatı ise $ bazında Aralık ayında bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 5,1 azaldı (3,0 /2,8 milyar dolar/ enerji ithalatı için yapılan ödemede düşüş yavaşladı ( 2016 tüm yıl 27 milyar dolar/ 2015 tüm yıl 38 milyar dolar/ azalış %28,2).
AB ülkelerinin ihracattaki payı Aralık 2015te yüzde 46,1 iken, Aralık 2016da yüzde 44,3 oldu. Irak’a yapılan ihracat Aralık ayında Aralık 15e göre yüzde 64,3 arttı (484/795 milyon dolar/ tüm yıl 7,6 milyar dolar/ 2015 yılı 8,5 milyar dolar olmuştu). İran’a yapılan ihracatta düşüş var 335/372 milyon dolar/tüm yıl 4,9 milyar dolar/ 2015 yılında 3,6 milyar dolar olmuştu). Aralık ayında fasıllar düzeyinde en büyük ihracat, motorlu taşıtlar grubunda oldu (2,0 milyar dolar tüm yıl 19,8 milyar dolar/2015 yılnda 17,4 milyar dolar olmuştu). Aralık ayında bir önceki yılın aynı ayına göre yatırım malı ve tüketim malı ithalatı düştü (%1,5/6,5), ara malı ithalatında artış var (4,5). 2016 yılında sermaye malı ithalatı 2015 yılına göre arttı (2,9), ara malı /tüketim malı ithalatı 2015 yılına göre düştü (%6,6/2,5).
Bütçe
2014 bütçe gelirleri 2013 yılına göre yüzde 9,3 artarak 425,8 milyar TL, bütçe giderleri ise yüzde 9,8 artarak 448,4 milyar TL oldu. 2014 yılında 49,9 milyar TL faiz gideri gerçekleşti. Bütçe 2014 yılında 23,4 milyar TL açık verdi. Bütçe açığı/GSMH oranı 2014 yılında hükümetin hedeflediği yüzde 1,9 un önemli ölçüde altında kalarak yüzde 1,3 olarak gerçekleşti
2015 bütçe gelirleri 2014 yılına göre yüzde 13,6 artarak 483,4 milyar TL, bütçe giderleri ise yüzde 12,8 artarak 506,0 milyar TL oldu. 2015 yılında 53,0 milyar TL faiz gideri gerçekleşti. Bütçe 2015 yılında 22,9 milyar TL açık verdi. Bütçe açığı/GSMH oranı yüzde 1,2 olarak gerçekleşti.
2016 bütçe gelirleri 2015 yılına göre yüzde 11,9 artarak 540,8 milyar TL, bütçe giderleri ise yüzde 15,3 artarak 583,7 milyar TL oldu. 2016 yılında 50,3 milyar TL faiz gideri gerçekleşti. Bütçe 2016 yılında 29,3 milyar TL açık verdi. Bütçe açığı/GSMH oranı yüzde 1,1 cıvarında gerçekleşti.
OVP, 2017 bütçe gelir hedefini 592 milyar TL, gider hedefini 641 milyar TL olarak veriyor.
Ocak ayında bütçe, 11,4 milyar TL fazla verdi. (Ocak 2016 ayında 4,2 milyar TL fazla vermişti). Vergi gelirleri Ocak 2016ya göre yüzde 22,0 oranında artarak 48,4 milyar TL oldu. Faiz dışı giderler ise Ocak 2016ya göre yüzde 10,4 artarak 40,8 milyar TL oldu. Dahilden alınan KDVde/ithalattan alınan KDVde/ÖTVde önemli artışlar var (%20/20/40).
İşsizlik
Tuik 2014 tüm yıl için işsizlik oranını yüzde 9,9 olarak açıkladı.
Tuik 2015 tüm yıl için işsizlik oranını yüzde 10,3 olarak açıkladı. İstihdam edilenlerin yüzde 52,2si hizmet, 20,6sı tarım, 27,2si sanayi sektöründe yer aldı (geçen yıla göre istihdam edilenler i içinde hizmet sektörünün payı yüzde 1,2 artarken, sanayi sektörünün payı 0,7, tarım sektörünün payı 0,5 puan azaldı.
Kamu istihdamı 2014 yılı sonunda 3 milyon 440bin kişi olarak gerçekleşti.
Kamu istihdamı 2015 yılı sonunda 3 milyon 528bin kişi olarak gerçekleşti.
Kamu istihdamı 2016 yılı sonunda 3 milyon 562bin kişi olarak gerçekleşti.
İşsizlik oranı 2016 Kasım Döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre 1,6 puan artarak yüzde 12,1 seviyesinde gerçekleşti/ işsiz sayısı geçen yılın aynı dönemine göre 590 bin kişi artarak 3 milyon 715bin kişi oldu/son 7 yılın en yüksek işsizlik oranı (Kasım Dönemi; Ekim, Kasım ve Aralık aylarını kapsamakta). Tuik, Şubat 2014te hanehalkı işgücü araştırmasında Avrupa Birliği ile tam uyum sağlamaya yönelik yeni bir düzenleme yaptı. Bu düzenleme sonucu elde edilen veriler ile eski verileri arasında uyum yok. Tuik bir model yardımıyla eski verilerin yeni düzene uyumunu sağlamaya çalışıyor. Modelin sonuçlarına göre 2016 yılı Kasım ayı mevsim etkilerinden arındırılmış işsizlik oranı yüzde 11,8; 2015
Kasım 10,3 çıkıyor. İstihdam edilenlerin yüzde 54,2si hizmet, 18,7si tarım, 19,6sı sanayi ve 7,4ü inşaat sektöründe yer alıyor (geçen yılın aynı dönemine göre istihdam edilenleri içinde hizmet sektörünün payı 1,1 puan arttı, sanayinin payı 0,5/ tarım sektörünün payı 0,6/ inşaaat sektörünün payı 0,1 puan azaldı. Genç nufusta (15-24 yaş)işsizlik oranı 3,5 puan artışla yüzde 22,6 oldu. Büyümedeki duraklama işsizlik oranlarını yukarı çekmeye devam edecek.
Konut Satışları
2014 yılında 1165381 adet konut satıldı.
2015 yılında 1289320 adet konut satıldı, satışlar 2014 yılına göre yüzde 10,6 arttı.
2016 yılında 1341453 adet konut satıldı, satışlar 2015 yılına göre yüzde 4,0 arttı.
2017 yılında konut satışlarının aynı tempoda devam etmesi eldeki ekonomik verilere göre zor görünüyor.
Aralık ayında 142713 adet konut satıldı (71792yeni/70921 ikinci el). Aralık15te 142599 adet konut satılmıştı, %0,1 artış. İpotekli konut satışları Aralık ayında 49076 adet olarak gerçekleşti. İpotekli konut/toplam konut satışı oranı % 34,4 (Aralık15te oran 28,2 idi). Konut kredisi faizlerindeki gerilemenin etkisi devam etti. Aralık ayında 71792 konut ilk defa satıldı (Aralık15/ 74032/ %3,1 düşüş). Yabancılara Aralık ayında 1640 adet konut satıldı ( Aralık15, 2283adet). 2016 yılında ilk satışlar 631686 adet oldu (2015/598667, artış %5,5 olumlu). 2016 yılında yabancılara yapılan satışlar 18189 adet oldu (2105 yılı/22830 adet %20,3 düşüş)
Otomobil Satışları
2014 yılında otomobil yurtiçi satışları 2013 yılına göre yüzde 11,6 (587/664bin adet) düştü, hafif ticari araç satışları ise yüzde 4,4 (180/188 bin adet) düştü. 2014 yılında otomotiv ihracatı ise yüzde 6,4 arttı (885/828 bin adet, 22,8/21,5 milyar dolar).
2015 yılında otomobil yurtiçi satışları 2014 yılına göre yüzde 23,5 arttı (727/587bin adet) , hafif ticari araç satışları ise yüzde 34,4 arttı (242/180/ bin adet). 2015 yılında otomotiv ihracatı ise yüzde 12,0 arttı (992/885 bin adet, 22,8/21,5 milyar dolar).
2016 yılında otomobil yurtiçi satışları 2015 yılına göre yüzde 4,3 arttı (757/725bin adet) arttı, hafif ticari araç satışları ise yüzde 6,4 azaldı (227/242/ bin adet). 2016 yılında otomotiv ihracatı ise yüzde 15,0 arttı (1,141/992 bin adet, 23,9/22,8 milyar dolar). 2016 yılı tahminimiz: 2015 yılına göre araba satışlarında %12-13 düşüş ile 630 bin adet, hafif ticari satışlarında ise %5-6 düşüş ile 230 bin adet civarı idi.
2017 yılında sektörde %10-13 arası daralma bekleniyor.
Ocak ayında otomobil satışları: Ocak 16e göre %10 arttı (25689/23358 adet). Hafif ticari satışları da %3 arttı (9634/9355). 2016 model araçların kampanyalı fiyatlarla satılması Ocak satışlarını olumlu etkiledi.
Beyaz Eşya Satışları 2014 yılında yurtiçi satışları 2013 yılına göre yüzde 1,8 düştü (6,7/6,8 milyon adet ). İhracat ise yüzde 5,2 arttı (16,9/16,0 milyon adet).
Beyaz Eşya Satışları 2015 yılında yurtiçi satışları 2014 yılına göre yüzde 5,7 arttı (7,1/6,7 milyon adet ). İhracat ise yüzde 7,1 arttı (18,1/16,9 milyon adet).
Beyaz Eşya Satışları 2016 yılında yurtiçi satışları 2015 yılına göre yüzde 5,0 arttı (7,5/7,1 milyon adet ). İhracat ise yüzde 8,3 arttı (19,6/18,1 milyon adet).
Aralık ayında beyaz eşya yurtiçi satışları 561 bin adet oldu (Aralık15e göre yüzde 15 artış). İhracat ise 1,680 milyon adet oldu (Aralık15e göre yüzde 6,0 artış). İç satışlarda Ekim ayında gözlenen duraklama devam etmedi. Beyaz Eşya Üreticileri Derneğinin yurtiçi satışların daha fazla olması için bir önerileri var “eski beyaz eşyasını yenileyen tüketiciler ÖTV ödemesin”. Hükümet, 03.02.2017 tarihinden 30 Nisan 2017ye kadar beyaz eşyadan alınan OTV vergisini yüzde 6,7den sıfıra indirildi.
Kimyasal Ürün İhracatı
2014 yılında kimyasal ürünler ihracatı 17,8 milyar dolar oldu (2013 yılına göre %2,4 artış).
2015 yılında kimyasal ürünler ihracatı 15,5 milyar dolar oldu (2014 yılına göre %13,3 azalış).
2016 yılında kimyasal ürünler ihracatı 14,0 milyar dolar oldu (2015 yılına göre %9,1 azalış).
Ocak 2017 kimyasal ürün ihracatı 1,2 milyar dolar oldu (Ocak2016ya göre %23,6 artış). Artışta Rusya, İran, Irak pazarlarındaki toparlanma etkili oldu.
Turizm Gelirleri
2014 yılında turizm geliri 34,3 milyar dolar oldu ( 2013 yılına göre yüzde 5,8 artış). Turizm gideri 5,5 milyar dolar oldu
2015 yılında turizm geliri 31,5 milyar dolar oldu ( 2014 yılına göre yüzde 8,2 azalış). Turizm gideri 5,7 milyar dolar oldu ( %3,6 artış). Yurtdışı seyahate 8,7 milyon kişi gitti.
2016 yılında turizm geliri 22,1 milyar dolar oldu ( 2015 yılına göre yüzde 29,8 azalış). Turizm gideri 5,0 milyar dolar oldu (% 12 düşüş). Yurtdışı seyahate 7,8 milyon kişi gitti.
2016 yılı turizm açısından zor bir yıl oldu. 2016 yılı 1. Çeyrek turizm geliri geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 16,5 azalarak 4,9 milyar dolardan 4,1 milyar dolara düştü. 2016 yılı 2. Çeyrek turizm geliri geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 35,6 azalarak 7,7 milyar dolardan 5,0 milyar dolara indi. 2016 yılı 3. Çeyrek turizm geliri geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 32,2 azalarak 12,3 milyar dolardan 8,3 milyar dolara indi. 2016 yılı 4. Çeyrek turizm geliri geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 14,3 azalarak 7,7 milyar dolardan 6,6 milyar dolara indi. Turizm gelirlerindeki düşüş cari açığı, büyümeyi ve istihdamı olumsuz etkiliyor. 2016 yılında otel doluluk oranı %50,8 oldu (2015 yılında %61,7 idi / %17,8 düşüş).
Yurtdışı Müteahhitlik Projeleri
2014 yılında Türk müteahhitleri tarafından üstlenen yurtdışı projelerin tutarı 24,0 milyar dolar. Irak ve Suriye’deki karışıklıklardan dolayı geçen yılın % 21 altında.
2015 yılında üstlenilen yurtdışı proje tutarı 19,4 milyar dolarda kaldı. Özellikle Libya, Irak ve Suriye de devam eden karışıklıklar 2015 performansını da olumsuz etkiledi. 2016 Rusya’nın da sorunlu ülkelere eklenmesinden dolayı daha zor bir yıl olacak.
2016 yılında üstlenilen yurtdışı proje tutarı 10,1 milyarda kaldı. Sektörün ana pazarlarındaki jeopolitik sorunlar düşüşün en önemli nedeni.
Bankacılık Sektörü
2014 yılında Bankacılık sektörünün elde ettiği net kar 24,7 milyar TL oldu (2013 yılı ile aynı).
2015 yılında Bankacılık sektörünün elde ettiği net kar 26,1 milyar TL oldu (2014 yılı göre %5,7 artış). Sektörün toplam çalışan sayısı 201205, toplam şube sayısı 11293.
2016 yılında Bankacılık sektörünün elde ettiği net kar 37,5 milyar TL oldu (2015 yılı göre %44 artış). Sektörün toplam çalışan sayısı 196700, toplam şube sayısı 10781.
Bankacılık sektörünün Aralık ayı sonu net karı 37,5 milyar TL oldu. 2016 yılında takipteki alacakların nakdi kredilere oranı %3,2 yükseldi (oran 2015 yılında %3,0 idi). Sermaye yeterlilik oranı yüzde 15,6 oldu (2015/%16 idi). Aralık sonu itibariyle krediler 1,734, mevduat 1,454 trilyon TL oldu. Krediler/Mevduat rasyosu 1,19/Aralık15e göre xx puan düşüş var.
Yabancıların Borsa ve Tahvil net alış/satışları
Yabancılar 2014 yılında İstanbul Borsasında 2,7 milyar dolarlık net alış yaptılar. 2014 yılı devlet tahvili net alışları ise 539 milyon dolar oldu.
Yabancılar 2015 yılında İstanbul Borsasında 2,4 milyar dolarlık net satış yaptılar. 2015 yılı devlet tahvili net satışları ise 7,2 milyar dolar oldu. Yabancıların doğrudan yatırımları 2015 yılında 16,5 milyar dolar oldu (yabancıların gayrimenkul alımları dahil/ 4,2 milyar dolar).
Yabancılar 2016 yılında İstanbul Borsasında 614 milyon dolarlık dolarlık net alış yaptılar. 2016 yılı devlet tahvili net alımları ise 588 milyon dolar oldu. Yabancıların doğrudan yatırımları 2016 yılında 9,9 milyar oldu (yabancıların gayrimenkul yatırımları dahil/ 3,1 milyar dolar)
Ocak ayında yabancı yatırımcılar İstanbul Borsasında 816 milyon dolarlık net alış yaptılar. Aynı dönemde devlet tahvilinde 687 milyon dolar net satışları var.
Brent Petrol Fiyatları
2013 yılında brent petrol varil fiyatları 98-116 dolar arasında hareket etti.
2014 yılında brent petrol varil fiyatları 59-114 dolar arasında hareket etti.
2015 yılında brent petrol varil fiyatları 47-54 dolar arasında hareket etti.
2016 yılında brent petrol varil fiyatları 40- 58 dolar arasında hareket etti, ortalaması 45 dolar cıvarında oldu.
Merkez Bankası 2017 yılı 1. Enflasyon raporunda, 2017 yılı brent petrol ortalama fiyatını 54 dolardan 57 dolara yükseltti.
Ocak 2017 ayında, brent petrol varil fiyatı 53,6-58,4 dolar aralığında hareket etti.
Kaynak: Dr. Bülent Ardanıç
