2019 boyunca yılın son çeyreğinde okulların açılmasıyla başlayıp yılbaşına kadar devam eden alışveriş sezonuna dair pek çok veri, içgörü ve pazarlama dünyasına planlama döneminde yol gösterecek trendler paylaştık. Peki alışveriş dönemi Türkiye’de nasıl geçti? 2020 için ne tür içgörüler elde edildi?
Alışveriş dönemi kampanyalarınızı planlarken düşünmeniz gereken pek çok konu olduğunun farkındayız. Tüketici beklentilerinden kreatif kampanya sürecine, lojistik yönetiminden erken planlamaya dek göz önünde bulundurmanız gereken onlarca faktör var.
Ancak bir şey çok açık: Perakende satışta internetin rolü her geçen gün artıyor. Türkiye’deki tüketicilerin üçte ikisinden (%72) fazlası, doğru seçimi yaptığından emin olmak için alışverişten önce internette araştırma yaptığını söylüyor. Ayrıca alışverişe ayırdıkları zamanın %60’ını artık internette harcıyorlar.
Özellikle Black Friday, Siber Pazartesi, En Uzun Gece, Bekarlar Günü gibi özel günlerde yapılan alışverişler söz konusu olduğunda, mobil cihazların etkisi daha da ön plana çıkıyor. Türkiye’deki tüketicilerin %73’ü mobil aygıtlarından alışveriş yapıyor.
Bu dönem için üç noktanın altını çizmiş ve detaylı bir alışveriş rehberi hazırlamıştık;
-Verileri kullanarak işletmenize hız kazandırın.
-Satın alma yolculuklarının her aşamasında müşterilerle bağlantı kurun.
-Yeni dönüşüm fırsatları bulun.
O halde birlikte bakalım, 2019 alışveriş günleri Türkiye’de nasıl geçti?
1- “Efsane Cuma” aramaları “Black Friday” aramalarını geçti
Türkiye’de 2017 yılında adı yaygınlaşmaya başlayan alışveriş günlerinden Black Friday, geçtiğimiz yıl farklı isimlerle anılmaya başlanmıştı. Bu yıl da çeşitli markaların farklı isimler kullandığı alışveriş günlerinden en çok arananlar %45 ile “Efsane Cuma” ve “Efsane Günler” olurken “Black Friday” aramaları %36’da kaldı.
2- Alışveriş bir gün değil, tüm ay
Geçtiğimiz yıllarda 9-11 Kasım ve Kasım ayının dördüncü perşembe gününü takip eden iki günde artış gösteren alışveriş günleri bu sene Kasım ayının tamamına yayıldı.
“21 Kasım indirimleri” ve “ 25-29 Kasım indirimleri” gibi aramalar geçen senenin yaklaşık 20 katına çıkarak alışveriş dönemi içinde önemli bir dönem oluşturdu.
3- E-ticaret siteleri alışveriş döneminin baş tacı
İnternetin özellikle perakende satıştaki rolünün her geçen gün arttığını dile getiriyoruz. 2019 yılı alışveriş dönemi de bunu destekler nitelikte. İçinde “Black Friday” ve “Kasım İndirimleri” türevleri geçen aramalara bakıldığında e-ticaret siteleri arama hacmini 10 katına çıkararak alışveriş dönemini domine etti.
En çok ilgi gösterilen ikinci kategori %54 artışla giyim olurken; elektronik, fiziksel mağazası olan marka ve satıcılarda %16 azalarak üçüncü sırada kaldı. Buradaki azalan talep e-ticaret sitelerine kaydı. Bu dönemle yeni bağdaştırılmaya başlanan kozmetik ve ev yaşam kategorileri de sırasıyla %22 ve %31 büyüyerek 4. ve 5. sıralara yerleşti.
4- En çok ilgi gösterilen marka Trendyol ve Hepsiburada
“Black Friday” ve “Kasım İndirimleri” türevleri geçen aramalara bakıldığında tüm aramalar içinde Trendyol %40 pay ile birinci, Hepsiburada %35 pay ile ikinci oldu. Bu iki marka Gemius raporuna göre büyük farkla en çok reklam gösterimi alan markalar da olmuştu. Üçüncü sıradaki Zara %4 pay ile fiziksel mağazaya sahip en çok ilgi çeken marka olurken, N11 11.11 alışveriş günüyle %3 aranma payı alarak dördüncü sıraya yerleşti.
5- Talepteki yüksek artış, kargo ve iade aramalarını da yükselişe geçirdi
Talebi artırmaya çalışmak kadar, gelecek talep çerçevesinde sunulacak hizmet kalitesini de göz önünde bulundurmak ve süreci, kurulan kargo işbirliklerini bu doğrultuda beslemek gerekiyor. Alışveriş döneminde gerçekleşen kargo sorunlarıyla ilgili aramalar geçen yıla göre iki katına çıktı. Bu alanda en çok yapılan aramalar “kargo takibi / kargom nerede”, “iade” ve “kargo süresi” oldu.
Sonuç
1- Kampanyasını bir güne değil, öncesi ve sonrası döneme yayan; tüm süreci bir deneyim olarak tüketiciyle buluşturan; online reklam kanallarını efektif bir şekilde kullanan markalar, 2019 yılının kazananları oldu. Arama, YouTube, Akıllı Alışveriş reklamlarıyla akıllı teklif stratejilerini birleştiren ve otomasyonun gücünden yararlanan markaların rakiplerinden bir adım öteye geçtiğini görüyoruz. 2020’de yine iletişimi sürekli tutan ve online kanalların gücünden faydalanan markalar avantaj sağlayabilir.
2- 2019 bizlere alışveriş döneminin yalnızca bir iki kategoriyi değil, tüm kategorileri ilgilendirdiğini gösterdi. Elektronik, giyim gibi top kategoriler birinci sıralarda yer alsa da, e-ticaret siteleri söz konusu olduğunda tüm kategorilerde artış gözlemlendi; seyahat, kozmetik, kişisel bakım, ev & yaşam gibi kategorilerde de ilginin yükselişe geçtiğini gördük. Bu yüzden alışveriş dönemini kategori bağımsız düşünmek ve fırsatı değerlendirmek gerekiyor.
3- Tüketicinin alışveriş yolculuğunda yalnızca satış tarafına odaklanmak hiçbir zaman doğru değil, bunu hepimiz biliyoruz. Tüketici ilgisini elde etme anından aksiyona dönüştürme ve ürün satışından sonra da bu ilgiyi devam ettirerek sürdürülebilir bir iletişim kurmak gerekiyor. Bu sebeple de talebin yoğunlaştığı alışveriş döneminde, tüketici memnuniyetini satış sonrasında da sağlayabilmek için lojistik, kargo, iade gibi hizmetleri önden doğru bir şekilde planlamak şart.
